Balneologija je disciplina koja proučava prirodne ljekovite činioce, a balneoterapija je korišćenje prirodnih ljekovitih činilaca u profilaktičke i terapijske svrhe. Na našem podneblju ima veoma mnogo prirodnih mineralnih voda koje se od pamtivijeka koriste u liječenju raznih bolesti. Termomineralne vode su posebne vrste podzemnih voda koje u vidu izvora izbijaju na Zemljinu površinu, a sadrže u određenoj količini rastvorene mineralne materije ili gasove i imaju utvrđeno ljekovito dejstvo.
Jedna od naših najpoznatijih banja jeste “Banja Vrućica” kod Teslića. “Banja Vrućica” je zdravstveno-turistički centar koji ima dugu tradiciju upotrebe mineralne vode u liječenju i rehabilitaciji pacijenata. Prvo istraživanje kvaliteta mineralnih voda obavio je prof. Arnest Ludvis, austrijski geolog, u periodu od 1886. do 1889, potom je 1922. godine balneo hemičar dr R. Fresenius iz Wisbadena izvršio analizu glavnih vrela vrućičkih, a 1925. inženjer Eugen Mayrer iz Baden-Badena izvršio je kaptažu pet većih toplih vrela. Prvi moderni hotel sa 100 ležaja, dva bazena i 14 kada izgrađen je poslije I svjetskog rata, kada je banju otkupio šumarski preduzimač, inženjer Simo Krstić. Danas je “Banja Vrućica” poznato prirodno lječilište sa 1.000 ležajeva raspoređenih u četiri hotela.
Dejstvo mineralne vode na organizam
Ugljen-dioksid iz vode draži termoreceptore i izaziva širenje kapilara i arteriola. Tako se na nivou ćelije omogućava bolja razmjena materija, odvode se štetne materije iz ćelije, a dovodi više kiseonika i hranjivih materija (znači ćelije se pojačano hrane i bolje dišu). Ugljen-dioksid smanjuje tonus arterija, a time smanjuje povišeni krvni pritisak i produžava dijastolu pri čemu se srce “odmara”. Vode imaju i mehanički efekat zahvaljujući hidrostatskom potisku pa se u vodi lakše izvode pokreti, relaksiraju mišići, smanjuje mišićni spazam. Najvažniji je učinak vode na bol. Mineralna voda je poput analgetika, ona umanjuje bol, odnosno bol u vodi nestaje.
Najoptimalnije trajanje balneoterapije je 15-21 dan, što zavisi najviše od oboljenja i težine rehabilitacije u pojedinim stanjima. Hronični bolesnici, zahvaljujući svom iskustvu i preporuci ljekara znaju da banju treba obnoviti dva puta godišnje, jer se tegobe onda značajno umanjuju. Boravak u banji ne samo da liječi, nego i poboljšava fizički kapacitet, smanjuje faktore rizika, poboljšava kvalitet života, smanjuje prevalenciju velikih kardiovaskularnih događaja, uključujući i fatalni infarkt miokarda.
Zdravlje kroz vodu ili wellness
Danas svi pričaju o wellnessu, odmoru, ugođaju i ljepotama wellnessa. Znamo li šta to znači? Pojam wellness razvio se u Americi i naglašava zdrav i uravnotežen način života. Medical wellnes služi pojedincu da poboljša svoje zdravlje kroz wellness usluge (saune, masaže, bazen…) i ljekarsko savjetovanje. Spa tretmani namijenjeni su za poboljšanje fizičke kondicije i uljepšavanje.
Termin spa (latinski – sanus per aquam – zdravlje kroz vodu) povezan je sa starom kulturom termi. Riječ spa svoje ime zahvaljuje i belgijskom lječilištu istog imena poznatom po tretmanima za uljepšavanje. Voda je jedan od najvažnijih elemenata wellnessa. Zažmirite i zamislite predstojeće zimske dane i blagdane u toplini mineralne vode i ugođaju wellness spa centra. Ispunite svoj san.
