Savjet audiologa: Izliječite vrtoglavice

Benigni paroksizmalni pozicioni vertigo (BPPV) predstavlja sindrom koji se manifestuje iznenadnim kratkotrajnim napadima vrtoglavice koji su provocirani određenim položajem glave. Najčešća je vrtoglavica u neurootološkoj praksi (čini prosječno oko 20%, a kod starijih osoba oko 50% svih vertiginoznih simptoma). Skoro dva puta češće se javlja kod žena, često udružen s migrenom.

Uzrok nastanka

Kod većine bolesnika uzrok BPPV-a ne može biti utvrđen, pa se govori o idiopatskom ili primarnom BPPV-u. Etiološki faktori koji dovode do sekundarnog BPPV-a su povrede glave, bolesti unutrašnjeg uva (Menierova bolest, labirintitis, neuronitis vestibularnog nerva, akutna gluvoća, Koganov sindrom), bolesti srednjeg uva (hronično zapaljenje srednjeg uva, otoskleroza, stanje poslije operativnog liječenja srednjeg uva), vaskularni poremećaji (vertebrobazilarna ishemija, dijabetička angiopatija).

Klinička slika

Napadi rotatornih vrtoglavica u određenim položajima glave glavni su simptomi bolesnika sa BPPV-om. Vrtoglavice traju od nekoliko sekundi do jednog minuta.

Po prestanku vrtoglavice kod nekih bolesnika može se javiti i neodređeni osjećaj nestabilnosti koji može trajati mnogo duže od vrtoglavice.

Tegobe su ponekad praćene osjećajem mučnine i povraćanjem. Bolesnici obično navode da se vrtoglavica javila u jutarnjim časovima pri pokušaju da ustanu iz kreveta. Zatim, pri zabacivanju glave unazad ili pri podizanju glave iz savijenog položaja. Ravnoteža je između napada obično očuvana.

Izuzeci od ovoga su slučajevi kod kojih je BPPV udružen sa parcijalnim vestibularnim parezama, kada nagli pokreti glave bilo koje vrste mogu provocirati momentalni osjećaj vrtoglavice. Vrtoglavice se ponavljaju određeno vrijeme i prestaju, jer BPPV ima tendenciju spontanog prestanka.

Dijagnoza

Dijagnoza podrazumijeva dobro uzetu anamnezu te izvođenje Dix-Hallpikeov testa koji podrazumijeva naglo dovođenje bolesnika iz sjedećeg položaja u ležeći, sa glavom u visećem položaju okrenutom desno ili lijevo pod uglom od 45° (za prednji i zadnji polukružni kanal), te izvođenje roll-testa (lateralni polukružni kanal).

Veoma je važno da se BPPV na vrijeme prepozna, jer se u većini slučajeva može liječiti repozicionim manevrima i vestibularnim vježbama.

Liječenje

Čim se BPPV dijagnostikuje, kratko objašnjenje o benignoj prirodi poremećaja i njegovoj prognozi će pomoći da se ublaži anksioznost pacijenta. Zbog dramatičnih epizoda vrtoglavice mnogi pacijenti vjeruju da imaju po život opasan poremećaj.

U liječenju se koriste modifikovani Eplyev, Semontov i Gufoniev manevar (repozicioni manevri).

U liječenju se primjenjuju i položajne vježbe (Brandt-Daroffove vježbe).

U izuzetno rijetkim slučajevima kod pacijenata sa prolongiranim i teškim BPPV-om može da se uradi neurektomija singularnog nerva (zadnjeg polukružnog kanala) ili procedura blokiranja zadnjeg polukružnog kanala.